Sürat Nedir, Nasıl Bulunur? Bir İzmirli’nin Hızlı Düşünceleri
İzmir’de yaşayan biri olarak hızla ilgili düşüncelerim genelde ikiye ayrılır: Ya trafikte sıkışmışım, ya da arkadaşlarla bir yere yetişmeye çalışıyorum. Bir yandan gülüyorum, diğer yandan “Sürat nedir, nasıl bulunur?” sorusuyla kafa patlatıyorum. Bu yazı da tam bu noktada devreye giriyor. Yani, aslında çok ciddi bir konuda konuşuyoruz ama İzmirli ruhumuza uygun olarak, biraz espri ve günlük yaşamla karıştırarak yapalım diyorum.
Sürat Nedir? Hızla İlgili Temel Bir Kavram
Sürat, kısaca bir nesnenin ne kadar hızlı hareket ettiğini gösteren bir kavramdır. Veya diğer bir deyişle, “Bir şeyin hızını ölçme işi” gibi. Eğer bu kavramı daha basitleştirirsek, hızın, mesafe ile zamanın oranı olduğunu söylesek yeridir. Yani, bir araba 100 km/saat hızla gidiyorsa, bu, arabanın her saat başı 100 kilometre yol aldığı anlamına gelir.
Tamam, biraz matematiksel oldu ama kafamızda bir şeyler canlanıyor, değil mi? İzmir’de, özellikle Bayraklı’dan Konak’a giderken, tam 100 km/saat hızla gittiğinizi hayal edin (tabii ki trafik yoksa…). Geriye sadece “Bunu nasıl bulurum?” sorusu kalıyor.
Hızlıca Bir Bakalım: Sürat Nasıl Bulunur?
Hadi, biraz daha ciddiyet kuralım (ama sadece biraz). Sürat bulmak aslında çok basit. Sürat = Mesafe / Zaman formülünü kullanıyoruz. Hani matematik derslerinde öğretmenin size hep “Bu formülü ezberleyin” derdi ya, işte bu. Ama burada önemli olan, formülü tam anlamıyla içselleştirmeniz. Çünkü günlük yaşamda, mesela arkadaşlarla sokakta yürürken birinin “Yavaş git, ya da hızlan!” demesi, sürat hesaplamanız gerektiğini hatırlatabilir.
Örnek: Sahil Yürüyüşü ve Sürat
Bir gün sahilde yürüyüş yapıyorum, yanımda da dostlarım. Hedefimiz 30 dakika içinde Çeşme’ye kadar gitmek. Benim hızım biraz normalden fazla, çünkü bir şekilde sahilde deniz kenarında yürürken arada bisikletli birini geçiyorum ve kendimi bir anda Usain Bolt gibi hissediyorum. O sırada içimden şöyle diyorum:
“Beni takip et, arkadaşlar, sürat nedir, nasıl bulunur, sana göstereyim!”
Ama tabi, arka planda bilimsel hesaplamalar başlıyor: 10 kilometrelik bir mesafeyi 1 saatte gideceğim, o zaman süratim 10 km/saat! Bu kadar basit, değil mi?
Hayatın İçinden Sürat: Trafik ve Arkadaşlık
Beni tanıyanlar bilir; her türlü ortamda komik bir şeyler söylemeden duramam. Geçen gün arkadaşım Ahmet, İzmir trafiğinde 45 dakikada gideceğimiz yola 1.5 saatte vardık. Arabada, “Sürat nedir, nasıl bulunur?” sorusunu kafamda sürekli çevirirken, Ahmet’in sürücülük becerilerini sorgulama noktasına geldim.
Ahmet: “Bu kadar geç kaldık ya, herhalde mesafeyi de yanlış bulduk.”
Ben: “Yok ya, sürat meselesi! Zamanı çok iyi değerlendiremedik, o yüzden yavaş gittik. Eğer burada biraz daha hızlı gitseydik, her şey yolunda olabilirdi.”
Ahmet: “Bana açıklayabilir misin? Bizim hızımız nedir?”
Ben: “Tabii, şöyle: Yavaş gittik, o yüzden mesafe büyük, zaman ise fazla. Ama sürat? O düşüşe geçti.”
Şu an tam anlamıyla ne konuştuğumu hatırlamıyorum ama, olayları süratle ilişkilendirmek, bazı durumlarda daha komik olabiliyor.
Gündelik Hayat ve Sürat: İzmir’in Yavaş Hareketli Çehresi
İzmir, her ne kadar hızla ilgili konuşmayı sevse de, aslında burada her şey biraz daha yavaş akar. Çalıştığım sivil toplum kuruluşunda bile, herkes bir şeyleri hızla yapmaya çalışırken, bir yandan da “Bize ne hız lazım, aslında burada olan her şey çok güzel” derim. Ama içimde bir ses hep diyor: “Dur, hızlanman gerek, her şey bir anda olacak, her şeyin hızını artırmalısın!”
Şimdi düşününce, aslında İzmir’in bu güzel tempo içinde bir nevi hayat hızını da buluyoruz. Hangi toplu taşıma aracına bineceğinize karar verirken, kendi süratinizi hesaplamak zorundasınız. Hani bazen metrobüs, sabahları gitmek istemediğiniz kadar hızlı gider, bazen de tramvayda ne zaman kalkacağı belli olmayan bir zaman dilimi vardır.
İzmirli olmak, bazen en hızlı olduğunuzu düşündüğünüzde bile, aslında yavaş hareket etmek demek olabilir. Gerçekten, zamanın nereye gittiğini bile anlamadan geçip giderken, sürat nedir, nasıl bulunur? sorusuna farklı bir açıdan bakmaya başlıyoruz.
Sonuç: Sürat Nedir, Nereden Alınır?
Sürat, aslında bir şeyin hızla ve doğru bir şekilde yapılmasıdır. Ama ne zaman? Nerede? Hangi koşullarda? İşte, bu sorular her zaman çok daha karmaşık hale geliyor. Bir yanda komik bir şekilde günlük yaşantıdaki basit durumlarla ilişkiliyken, diğer tarafta matematiksel bir formüle dönüyor. Özetle, sürat zamanla ölçülür, ama zamanın kendisi de bir şekilde bizleri ölçüyor.
Yani, İzmir’de, trafiği yavaş geçerken ve yürüyüş yaparken bu soruyu hatırlayın: Sürat, bazen olduğunuz yerle değil, ruh halinizle ilgilidir.